1 / 12

Uittips

Hoge Luchten in Gouda

25 januari 2023

Prachtige stads- en vergezichten uit de collectie van het Rijksmuseum

De tentoonstelling Hoge Luchten toont 40 bekende en minder bekende parels uit de collectie van het Rijksmuseum, verrijkt met pronkstukken uit de eigen collectie van Museum Gouda. Hoge Luchten  is de derde in de vierdelige reizende tentoonstellingenreeks ‘Schatten uit het Rijks’  en is in Gouda te zien vanaf 10 december 2022 t/m 17 september 2023..

Door de eeuwen heen hebben kunstenaars de stad en het leven in de stad op vele manieren vastgelegd. Aan de hand van een oogstrelende selectie van 40 schilderijen uit het Rijksmuseum en bijzondere videoportretten van het kunstenaarsduo Martin en Inge Riebeek, maak je in de tentoonstelling Hoge Luchten kennis met drie eeuwen stadse vrijheden en vergezichten.
Met trots presenteert Museum Gouda prachtige vergezichten en intieme stadsgezichten van grote meesters uit de depots van het Rijksmuseum. Maar ook werken uit Museum Gouda zelf, die samen een periode van drie eeuwen bestrijken. Bewonder de prachtige werken van de 17e-eeuwse schilders Albert Cuyp en Jan van Goyen, maar ook van Cornelis Springer, een meester uit de Romantiek. Uit de Haagse School zijn verschillende werken van Jacob Maris vertegenwoordigd. Bekende en minder bekende schilders, zoals George Breitner, Johan Barthold Jongkind, Isaac Ouwater, Frans de Hulst en Jan Weissenbruch vormen samen een zeer bezienswaardig en indrukwekkend geheel.

Op veel schilderijen zien we gebouwen die bijdroegen aan het gevoel van vrijheid in het dagelijks leven van de stedeling. Stadspoorten en stadswallen boden niet alleen bescherming tegen gevaar of kwaad van buitenaf, maar markeerden ook de grens van een stedelijk gebied met eigen regels, rechten en rechtspraak voor wie er mocht wonen. Binnen de stadsmuren stonden de stadhuizen, waar men streed en waakte voor politieke en bestuurlijke vrijheid. De vele religieuze gebouwen getuigden van een tolerante houding ten aanzien van het geloof. Maar die vrijheid gold zeker niet voor iedereen. Wie met deze ogen naar de schilderijen in de tentoonstelling kijkt, ontdekt een extra laag die een beeld geeft van de Nederlandse identiteit.

Laat je meenemen door de straten van Amsterdam, Leerdam, Gorinchem, Den Haag, Dordrecht en Leeuwarden. Kunstenaars schilderden graag die kenmerkende Nederlandse wolkenluchten boven hun landschappen en stadsgezichten. Naadloos gaat het land of de stad over in de lucht. Soms zegt de kleur van de lucht iets over het moment van de dag of het jaargetijde. Maak een reis in de tijd en voel bijvoorbeeld de winter in een wintergezicht van de schilder Barend Avercamp. Maar zie ook hoe het aangezicht van steden in de loop van de eeuwen is veranderd.

Hedendaags
Evenals voor de tentoonstellingen Lage Landen en Koele Wateren, de voorgaande edities van Schatten uit het Rijks is voor Hoge Luchten een artistieke bijdrage gevraagd aan hedendaagse kunstenaars. Dit keer is gekozen voor het duo Martin & Inge Riebeek, bekend van een reeks videoportretten met de naam The Essential. Zij brengen in korte videoportretten inwoners van Gouda in beeld onder de noemer Stadslucht Maakt Vrij. Daarin stellen zij de Goudse bewoners de vraag: ‘Wat betekent vrijheid voor jou?’. Het heeft spontane en indringende portretten opgeleverd, die samen een beeld van de stad Gouda en haar bewoners geven.

Samenwerking
Het Rijksmuseum en vijf stadsmusea in Nederland zijn in 2017 een samenwerking voor acht jaar aangegaan voor een ambitieuze reeks reizende tentoonstellingen. Thema zijn de vier elementen: aarde, water, lucht en vuur. Die krijgen een vertaling in de tentoonstellingsreeks Lage Landen, Koele Wateren, Hoge Luchten en Hete Vuren.

Foto: Jan Weissenbruch - Stadspoort in Leerdam | collectie Rijksmuseum Amsterdam