Boeren verjagen Fransen

In het jaar 1672 werd de Verenigde Republiek tegelijk aangevallen, doch voor verschillende redenen, door Frankrijk, Engeland en de bisschoppen van Munster en Keulen. In juni staken de troepen van koning Lodewijk XIV makkelijk de Rijn over en trokken op naar Utrecht. In deze oorlog heeft Zwammerdam ook veel geleden. De Hollanders om zich te verdedigen tegen de Franse troepen, hadden een groot gedeelte van het Rijnland onder water gezet. Zo lang als het land onder water zat, konden de Fransen daar weinig aan doen. Maar toen aan het einde van december de zogenaamde Waterlinie bevroren raakte, staken de Fransen het ijs over. Stadhouder Willem III probeerde wel door molens het water onder het ijs weg te malen en door wakken te hakken, de opkomst van de Franse troepen te keren. Toch slaagde een Franse legertroep erin om tot Nieuwkoop te komen. De Nieuwkoopse schout, Hendrik van Sevenhoven, wist met gewapende boeren uit Aarlanderveen en door slim gebruik te maken van terreinomstandigheden de Fransen te verjagen. Via Bodegraven en Zwammerdam trokken zij over het ijs terug. Niet zonder in deze dorpen vreselijk te keer zijn gegaan, mensen op de hoogte van de opkomende Franse troepen waren al op de vlucht geslagen. De overige aanwezige maanschappen in het dorp konden maar zeer kort de Fransen weerstaan. Na Zwammerdam ingenomen te hebben, begonnen de soldaten de huizen te plunderen. Als zij daar nog inwoners vonden die niet gevlucht waren, werden die vermoord. Vervolgens werden de huizen in brand gestoken. Ook de kerk werd verbrand. Na het vertrek van de Fransen lag het gehele dorp in puin en in as. In de Rijnstreek zouden deze wandaden nog lang in de herinnering van de dorpelingen blijven. Door de gruwelijke oorlogsmisdaden van de troepen van de zogenaamde "Zonnekoning" Lodewijk XIV zijn er in het dorp geen gebouwen te vinden ouder als 1672. Het dorp lag in puin en de Hervormde kerk, waarvan alleen de half geblakerde muren nog overeind stonden, werd in 1674 en de volgende jaren hersteld met gehele nieuwe kappen.

Bronnen

Henk Dinkelaar : "Volk op Viersprong"
P.C.Beunder : "Castella en Havens, Kapellen en Hoven"
F.de Wilde : De Hervormde Dorpskerk van Zwammerdam in "Op pad langs Rijnlandse Dorpskerken"
J.Ph.Labordus : Het Rampjaar 1672 in "De Viersprong" Nr.73 - november 2002
Wouter Kuyper : "Het Monumentale Hart van Holland" (2003).
Hans Kroon heeft nog meer verhalen geschreven over de historie van dorpen en steden in het Rijnland. Deze zijn te lezen p http://www.alphen.com/geschiedenis.
U kunt hem mailen als u wilt op zijn adres : hanskroon22@hotmail.com.