De Dorpsstraat komt uit op het Reghthuysplein, dat twee fenomenale blikvangers telt: rechts, het prachtige Reghthuys en links de imposante Toren van Nieuwkoop, de voormalige Reghthuystoren.

Het Reghthuys dateert van 1628 en heeft sindsdien vele heren in even zo vele functies gediend. Oorspronkelijk was het een onderkomen voor ambachtsbewaarders (bestuurders) en schepenen, korte tijd later een gerechtsgebouw – het cachot was onderin het gebouw – en begin 18de eeuw was het Reghthuys het raadhuis van Nieuwkoop. Dat duurde tot 1933.

In 1949 werd het Reghthuys aangekocht door de Vereniging voor Monumentenzorg Hendrick de Keyser. Een grootscheepse restauratie volgde tussen 1959 en 1961. Sinds 1964 is het Reghthuys in beheer bij de gelijknamige culturele vereniging. Op geregelde tijden worden er lezingen en voordrachten gehouden en hebben er wisselende tentoonstellingen plaats. De puntgevel van het gebouw is voorzien van pilasters, bekroond door een fraai fronton en een gebeeldhouwde leeuw met schild met de wapens van Johan de Bruyn van Buytewech en diens vrouw Cornelia van Duyvelandt van Rhoon. Boven de ingang zijn een Justitiabeeld en twee gevelstenen aangebracht met de tekst: Discite Justitiam (Leert Gerechtigheid).

De Nieuwkoopse Toren, gebouwd in 1627, was onderdeel van het ‘Hooghe Huys’. De verzakking ontstond vooral nadat de linkerkant van het voormalige ‘gemeenlantsraethuys’ in 1859 werd gesloopt. De toren die voor een gedeelte op de buitenmuur van het ‘raethuys’ was gebouwd, miste daardoor steun. Bovendien trad verrotting van de fundering op door inklinking en daling van het grondwater. Verscheidene, grondige restauraties hebben de toren uiteindelijk gered. Dat was zeker het geval in 1927, toen met veel vakmanschap kon worden voorkomen dat het bouwwerk, dat destijds maar liefst 90 centimeter uit het lood stond, zou omvallen.

Op de muur van de toren staan de maten aangegeven van het complex dat oorspronkelijk het ‘Hooghe Huys’ vormde. De maten staan vermeld in oude Rijnlandse voeten: één voet is iets meer dan 20 centimeter. De klokken in de toren zijn afkomstig uit de toren van de hervormde kerk die omstreeks 1820 werd afgebroken. De klokken bleven in de toren, ook nadat een nieuw godshuis in gebruik was genomen.

Auteur Loek Hekses
©2016 Niets van deze tekst mag geheel of gedeeltelijk vermenigvuldigd of gepubliceerd worden zonder toestemming van de auteur.