Historie Museumhavencafé

Het Museumhavencafé ’t IJsselhuis is als schipperswachtlokaal bij de Mallegatsluis gebouwd in 1912. Het wachtlokaal is een monument, dat door zijn typische bouw in de vorm van een Grieks kruis een markante entree vormt van de stad, zowel vanuit de westzijde over de Schielands Hoge Zeedijk, als vanaf de IJssel.

Het wachtlokaal kent een rijke historie. Omdat de binnenschippers soms dagenlang moesten wachten voor de sluis, was het lokaal een drukbezochte drankgelegenheid, waar menig schipper te diep in het glaasje keek. Dat was reden voor de geheelonthoudersvereniging ‘De Blauwe Knoop’ om het lokaal als niet-alcoholische horecagelegenheid uit te gaan baten. Het gebouwtje heeft dienst gedaan als Schipperswachtlokaal, totdat in 1938 de nieuwe Julianasluis het gebruik van de kleine Mallegatsluis voor de beroepsvaart goeddeels overbodig maakte.
Rond het gebouw aan de noord- en sluiszijde was een bankje getimmerd, de ‘leugenbank’, waarop schippers hun sterke verhalen konden vertellen, en commentaar geven op de schepen en schippers die geschut werden. Zulk commentaar illustreerde dan vaak het spreekwoord: de beste stuurlui staan aan wal’.

Vanaf 1938 werd in het gebouw een winkeltje geëxploiteerd, waarin succesvol versnaperingen werden verkocht aan passanten. De route over de Schielands Hoge Zeedijk en de Mallegatbrug was destijds nog de kortste route tussen Rotterdam en Utrecht; de A20 en A12 werden pas in de zestiger jaren voltooid.
In de zeventiger jaren werd het pand door kunstenaar Rob Veenhof gebruikt als woning en atelier voor zijn modecreaties.

In 1992 werd het inmiddels sterk vervallen pand voor het symbolische bedrag van 1 gulden van de Gemeente Gouda gekocht door de Museumhaven, die zich verplichtte om het gebouw als monument in ere te herstellen. Na de restauratie werd het vooral gebruikt als vergaderlokaal, totdat de lasten van het gebouw noopten tot een actievere inzet voor de Museumhaven en de wijdere omgeving. Nu is het IJsselhuis, behalve ontvangstruimte voor de Museumhaven, een trekpleister voor bezoekers uit de regio en van ver, die op het terras graag komen genieten van het culinaire aanbod en van het mooiste stadsgezicht van Gouda.
Aan de lange wachttijden van de schippers van weleer herinnert de buitendeur aan de sluiszijde, die ook als het café gesloten was toegang gaf tot het gemak, zodat de schippers ten allen tijde van een goed toilet gebruik konden maken.