Terug naar het overzicht
Door: Pim Steenbergen 20 december 2018

In het 'Struinen-en Vorsengebied', midden in het Groene Hart zijn veel opmerkelijke zaken te vinden en waarnemingen te doen. Pim Steenbergen, documentalist van de stichting Struinen en Vorsen struint bijna dagelijks het gebied af. Opmerkelijke zaken worden door hem verhaald in woord en beeld en verder uitgediept.

Thema's


Plaatsen

De Droomkoe

In 1627 stierf in Polen een rund. Niets bijzonders zo lijkt het, maar het betrof wel het laatste echte oerrund op aarde. Zeven mljoen jaar hadden ze het uitgehouden, maar toen was het voorbij voor de voorvader van onze eigen gedomesticeerde koeien. Daarvan zijn er nog genoeg; 1300 miljoen ongeveer over de hele aarde verspreid, schat men, waarvan zo’n 1½  miljoen in Nederland.

De oudste afbeelding van koeien stamt uit Mesopotamië en is 5000 jaar oud. Op een reliëf zijn boeren te zien die koeien melken. Hoewel het aantal koeien in Nederland  gestaag daalt, stijgt het aantal dieren per bedrijf (nu gemiddeld 50). Onze huidige melkleveranciers zijn trouwens een stuk kleiner dan hun roemruchte voorouders, die bijna twee meter hoog waren. Het grootste ras nu is de Chainina uit Italië en meet 1,8 meter, terwijl het Afrikaanse Mutururund de kleinste is met 85 cm schofthoogte.

Het Hekrund, dat in een aantal natuurreservaten in ons land als grasmaaier fungeert, benadert de oerkoe met zijn zwarte vacht enorme horens en elegantie van een hinde, nog het meest. Jaloezie is een koe vreemd, anders zouden onze hedendaagse hoornloze weidemeiden flink problemen hebben met de enorme koptooi van hun (imitatie)stamoudsten. Aan de horens kunnen we de leeftijd van een koe dus niet meer aflezen, en dat niet alleen, want ook de gemiddelde levensverwachting is knap in het nadeel van Klazien 3 of Clara 7. In één ding zijn ze hun voorgangers echter wel de baas …. melk produceren. Er gaat van alles naar binnen: hooi, kuilgras, maïs, krachtvoer,water, maar vooral gras, veel gras. Wat eruit komt?........ melk, soms wel 50 liter per dag en ook nog twintig liter plas, dertig kilo poep en eens per jaar een kalfje. Clazina 48 uit Noord-Holland  was in 1959 de eerste koe die de mijlpaal van 100.000 liter melk in haar leven passeerde. Tegenwoordig haal je daar als koe de krant niet meer mee; dan moet je het anders aanpakken, zoals  Hedra Lize 255. Zij maakte de reclamespot: “Ik zeg nog zo geen bommetje…”en werd daarmee de bekendste koe van Nederland. Gaat het de moderne boer vooral om melkproductie, eiwit- en vetgehalte, het oog wil ook wat en dus lopen de veeboeren, op hun zoektocht naar de droomkoe, jaarlijks te hoop op de plaatselijke Miss-koe-verkiengen. Ook de stieren delen in de wedijver naar het productie- en schoonheidsideaal. Wat te denken van stier Herman. Zijn gemanipuleerde genen stuitten echter op zoveel bezwaar, dat hij daarvoor tenslotte z’n mannelijkheid kon inleveren en gecastreerd werd. Zijn laatste jaren sleet hij eenzaam als museumstuk bij het Leidse Naturalis.  Dan deed Sunny Boy het beter, die produceerde in zijn leven 2 miljoen doses zaad, waar evenzovele droomkoeien uit voortkwamen. Onder de productiefste stieren was Sexation Bert (what’s in a name) eervol tweede met alleen in 1999 al 103.508 nakomelingen .

Het meest ontroerende blijft echter de liefde van elke boer voor zijn eigen dieren. Bertha 115 heeft immers 114 voorgangers gehad in het familiebedrijf, die voor vader en zoon, grootvader en overgrootvader allemaal de ware droomkoe vertegenwoordigden.

Auteur: Pim Steenbergen