De Koeneschans is samen met de Wierickerschans in de gemeente Bodegraven, het Schansbosch bij Linschoten en de vestingstad Schoonhoven het laatste tastbaar overgebleven onderdeel van de Oude Hollandse Waterlinie in het landelijke gebied. Alleen al om deze reden is de schans van grote (cultuur)historische waarde.
De OHW is de eerste belangrijke verdedigingslinie van Nederland geweest en is na de inval van de Franse troepen in 1672 geperfectioneerd. Door het gebied onder water te zetten, kwam een verbinding tot stand tussen de inundatiegebieden ten noorden van de Hollandsche IJssel (schans bij de Goejanverwellesluis) en ten zuiden van de Lek (Nieuwpoort). De oost- en de verstevigde Westdijk van de Vlist hielden het water tegen waarmee de Lopikerwaard onder water was gezet.
In het midden van deze ‘Vlistlinie’ lag de Koeneschans om de hoog en droog gelegen Slangeweg naar het oosten (IJsselstein) te verdedigen. De linie had als doel de Hollandse gewestenbij vijandige aanvallen te beschermen. Bij de ontwikkeling van de Nieuwe Hollandse Waterlinie in de19de eeuw, die meer naar het oosten ligt, verloor de OHW zijn functie. Het gevolg daarvan was dat vrijwel alle forten, schansen en andersoortige aardwerken in de loop der jaren zijn verdwenen.