"Woningen Rietveld zijn een geschenk"

wo 4 okt 2017, 14:07

Reeuwijk - Op een informatieavond is vorige week gesproken over de 52 met sloop bedreigde Rietveld-woningen aan de Erasmusweg, de Van Goghstraat en de Jan van Hoofstraat in Reeuwijk-Brug. Ongeveer 35 bewoners waren aanwezig op de avond, georganiseerd door een bewonerscomité bestaande uit Pieter Carlier, Ruud van Leeuwen en Ada Middelkoop.

Er zijn plannen van de Woningbouwvereniging Reeuwijk voor sloop van deze woningen en nieuwbouw van 75 woningen op deze plek. Het blijkt echter te gaan om woningen van de beroemde architect Gerrit Rietveld en daarmee zouden de woningen cultuurhistorische waarde kunnen bezitten. Wim Rietveld, kleinzoon van Gerrit Rietveld en voorzitter van de Stichting erven Rietveld: "Wij beschouwen dit als een geschenk. Tot vorig jaar waren wij ons er niet van bewust dat deze woningen bestonden. Min of meer bij toeval doken er uit het archief documenten op die ons erop attendeerden. Het is een onverwacht cadeautje, deze nalatenschap van onze groot­vader."

Daarentegen staat de woningbouwvereniging voor de opgave de bouwkundig slechte woningen aan te pakken, alsmede te voldoen aan de aanbevelingen uit het Basisrapport Woningmarktonderzoek. Onder invloed van de vergrijzing en de toename van het aantal een-en tweepersoons huishoudens zou het toekomstig bestand van de corporatie uit 1100 woningen moeten bestaan: 1000 sociale woningen en 100 bestemd voor midden­inkomens. Dit betekent dat er op korte termijn 200 goedkopere woningen bijgebouwd moeten worden. Op 5 oktober wordt in Zalencentrum De Brug gesproken over de notitie 'Toekomstperspectief voor wonen in Reeuwijk-Brug'.

Onderzoek woningen
Verschillende belangen moeten dus worden afgewogen. Voordat er een besluit wordt genomen, wordt eerst de status van deze woningen bepaald in overleg met de Erfgoedcommissie van de gemeente. Gesprekken met de betrokken partijen, onder wie de bewoners, zijn noodzakelijk om draagvlak te creëren. Inmiddels is deze kwestie ook neergelegd bij de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed om te bekijken of de wijk of enkele panden eventueel een monumentale status zouden kunnen verkrijgen. De gemeente kan dan nog bepalen of het een gemeentelijk monument wordt. In het geval geen monumentale status wordt verleend, beslist de woningbouwvereniging over sloop of
restauratie/renovatie. Bij restauratie wordt rekening
gehouden met het oorspronkelijke Rietveld-ontwerp, bij renovatie hoeft dat niet.

Ruud van Leeuwen verwoordde de mening van de bewoners: "Uit een enquête onder de bewoners is gebleken dat er slechts twee personen vóór sloop zijn, de rest is voor behoud." Ook Erik Slot­houber, auteur van het recent verschenen boek 'Rietveld in Reeuwijk' vindt dat de woningen moeten blijven: "Het is van natio­naal belang, het betreft hier cultureel erfgoed. De om-en-om-woningen zijn uniek." Het plan is ruim opgezet met veel groen tussen de huizen, zo is een autoluwe zone gecreëerd. Een eventuele restauratie
zal naar de eisen van deze tijd moeten worden uitgevoerd. Dat wil zeggen de buitenkant, het aanzicht zoveel mogelijk terugbrengen naar het oorspronke­lijke ontwerp. Veel schuurtjes en schuttingen onttrekken de gevels aan het zicht. Het interieur en de technische installaties daarentegen zullen om de woningen ook in de toekomst leefbaar te houden aangepast moeten worden.

Slecht gebouwd
Dit project is zo uniek omdat dit het enige plan is waarbij zijn idee de woningen om-en-om te bouwen is gerealiseerd. Het dramatische is echter dat de bouw slecht is uitgevoerd; de maatvoering klopte niet en er zijn ondeugdelijke materialen gebruikt. Dat werd pas na de oplevering in mei 1959 duidelijk; de bewoners kregen te maken met kierende ramen en lekkages. Een grondige renovatie door de woningbouwvereniging heeft door allerlei oorzaken pas eind 1979 plaatsgevonden. Hierbij werd echter geen rekening gehouden met de uitgangspunten in Rietvelds ontwerp. Wanneer een besluit wordt genomen, is nu nog niet bekend. Eerst de onderzoeken en het overleg met de betrokken partijen.

Tekst: Loes Kamer
Beeld: Loes Kamer en © Stichting Auteursrechten G Th Rietveld c/o
Pictoright Amsterdam.
Bron: Kijk op Bodegraven en Reeuwijk