De Romeinse Limes
Treedt in de voetsporen van de Romeinen en volg vanaf Nieuwerbrug tot in Woerden de Romeinse Limes.
Dwars door het huidige Nederland, langs de Oude Rijn, liep tweeduizend jaar geleden de noordelijke grens (limes) van het immense Romeinse Rijk. Om de limes te bewaken, bouwden Romeinen hier wachttorens en legerkampen. In deze oude grensstreek zijn veel overblijfselen in de grond te vinden.
Tweeduizend jaar geleden liep de grens van het reusachtige Romeinse rijk dwars door de Lage Landen. De Oude Rijn, die van Xanten via Utrecht en Alphen aan den Rijn naar Katwijk stroomde, vormde de Limes, zoals het Latijnse woord voor grens luidt. Ten noorden van de rivier begon in de ogen van de Romeinen de onbeschaafde wereld. Daar woonden Germaanse en Keltische stammen, waaronder de Friezen en de Saksen. De Oude Rijn was overigens niet alleen de grens, maar ook een belangrijke transportlijn voor de Romeinen. Voorraden werden per boot aan- en afgevoerd.
Langs de Oude Rijn lieten de Romeinen op regelmatige afstand van elkaar wachtposten en legerkampen bouwen om hun gebied te verdedigen tegen vijandelijke invallen uit het noorden. De meeste van die kampen waren geschikt voor een paar honderd militairen. Door de introductie van de Romeinse architectuur veranderde de omgeving bovendien ingrijpend.
Ten zuiden van de grens - dus op Romeins grondgebied - woonden onder meer de Bataven. Zij leefden in vrede met de Romeinen, en veel Bataven dienden in het Romeinse leger. Maar in 69 na Christus kwamen zij in opstand tegen de Romeinen, profiterend van de onlusten die overal in het Romeinse rijk waren uitgebroken na de dood van keizer Nero. Hun leider was Julius Civilis, een Bataaf die al 25 jaar diende in het Romeinse leger. Even leek het erop dat de opstand succes zou hebben, maar na een paar maanden werden de Bataven alsnog door de Romeinen verslagen.
In de derde eeuw begon het aantal Germaanse invallen flink toe te nemen. Het resultaat was dat de Romeinen zich uiteindelijk terugtrokken achter de Alpen.
Verschillende Nederlandse plaatsen langs de Rijn stammen uit de Romeinse tijd, zoals te zien is op een middeleeuwse kopie van een oude Romeinse kaart. Er worden nog regelmatig bodemvondsten gedaan bij nieuwe opgravingen. Zo werden bij de aanleg van de nieuwe wijk Leidsche Rijn bij Utrecht een wachttoren en twee schepen gevonden.